Giữa vùng đất đồi Suối Cạn, xã Nam Hòa, tỉnh Thái Nguyên mới (trước kia Nam Hòa là một xã của huyện Đồng Hỷ, tỉnh Thái Nguyên cũ), chị Lưu Thị Quỳnh Hương đang từng bước biến 2ha đất đồi khô cằn từng trồng chè, keo thành một vùng trồng tre lục trúc lấy măng xen canh cây dược liệu quý.
Trồng tre lục trúc xen canh cây dược liệu-mô hình bền vững
Năm 2014, chị Hương mua lại mảnh đất hơn 2ha vốn là vùng trồng chè và keo đã thoái hóa.
Nhận thấy tiềm năng của vùng đất Suối Cạn về khí hậu và thổ nhưỡng, chị quyết định cải tạo lại toàn bộ để chuyển sang trồng măng lục trúc – một loại cây dễ chăm, ngắn ngày và cho giá trị kinh tế cao.
Không dừng lại ở đó, chị còn kết hợp trồng các loại cây dược liệu quý dưới tán măng như: chè hoa vàng, sâm đen, sâm nam, sâm đá,… tạo thành hệ sinh thái canh tác đa tầng bền vững.
Chia sẻ với PV Dân Việt, chị Hương cho biết: “Trồng măng lục trúc trước hết để tạo sinh kế trước mắt vì chỉ sau 12 tháng là có thể thu hoạch. Còn cây dược liệu phải vài năm mới thu được. Vì vậy, tôi chọn mô hình này theo hướng ‘lấy ngắn nuôi dài’ để giảm áp lực tài chính và tăng hiệu quả đầu tư lâu dài”.
Hiệu quả kinh tế rõ rệt, mở ra cơ hội làm giàu bền vững
Hiện gia đình chị Hương đang trồng hai giống măng chính là măng lục trúc trắng và măng lục trúc đen, trong đó măng lục trúc đen cho năng suất cao.
Sau gần một năm chăm sóc, đến nay 500 gốc măng lục trúc đen của gia đình chị Hương đã bắt đầu cho thu hoạch.
Trung bình, mỗi ngày khu vườn 2ha cho thu từ 1 – 2 tạ măng tươi. Với giá bán măng đã sơ chế lên tới 120.000 đồng/kg, còn măng tươi bán thô cũng dao động từ 60.000 – 80.000 đồng/kg, mô hình này đem lại nguồn thu nhập hàng chục triệu đồng mỗi tháng.
“Đây mới chỉ là năm đầu tiên. Từ năm thứ hai trở đi, sản lượng sẽ tăng mạnh, dự kiến đạt khoảng 1 tấn mỗi lần thu hoạch, và có thể thu hoạch 3 lần mỗi tháng. Tôi đang lên kế hoạch đầu tư máy móc để bảo quản sản phẩm, không chỉ cho nhà mình mà cả bà con xung quanh,” – chị Hương chia sẻ.
Không chỉ phát triển kinh tế cho hộ gia đình, chị Hương còn liên kết với 2 – 3 HTX trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên để cung cấp giống măng lục trúc, hướng dẫn kỹ thuật trồng và bao tiêu sản phẩm đầu ra cho bà con.
Măng lục trúc giòn, ngọt có thể chế biến thành nhiều món ăn khác nhau như: măng luộc, măng xào, măng ớt, nộm măng… mang giá trị dinh dưỡng cao.
Ở thời điểm đầu thu hoạch, măng lục trúc cho sản lượng từ 1 – 2 tạ mỗi ngày. Ảnh: Hà Thanh
Giá trị kép: Kinh tế đi đôi với bảo tồn nguồn gen dược liệu quý
Không đơn thuần là sản xuất, mô hình của chị Hương còn mang ý nghĩa đặc biệt về bảo tồn nguồn cây dược liệu bản địa.
Theo chị Hương, nhiều loài cây dược liệu quý như sâm nam, sâm đá… đang bị người dân khai thác tận diệt trong tự nhiên, dẫn tới nguy cơ tuyệt chủng.
Chính vì vậy, chị chọn cách nhân giống và trồng bảo tồn dưới tán măng lục trúc – nơi có độ ẩm và ánh sáng phù hợp cho cây phát triển.
“Cây măng vừa tạo bóng mát, vừa giữ ẩm cho đất, là điều kiện lý tưởng để cây dược liệu sinh trưởng. Tôi mong muốn tạo ra một khu vườn thuốc Nam bền vững ngay giữa Suối Cạn” – chị Hương tâm sự.
Dự kiến sắp tới, chị Hương sẽ cho ra mắt sản phẩm cao sâm nam – một chế phẩm từ loại sâm bản địa được trồng và chăm sóc hữu cơ. HTX hiện đang hoàn thiện các thủ tục về bao bì, nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc để tiến tới đưa sản phẩm ra thị trường rộng lớn hơn.
Đưa măng lục trúc vào siêu thị
Không dừng lại ở thị trường nội địa, chị Hương đang xây dựng chiến lược đưa măng lục trúc vào hệ thống siêu thị và hướng tới xuất khẩu.
“Tôi mong muốn sản phẩm của gia đình không chỉ tiêu thụ trong tỉnh mà còn vươn ra thị trường cả nước, xa hơn là xuất khẩu sang nước ngoài” – chị Hương cho biết.
Tuy có định hướng rõ ràng và mô hình đang cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt, nhưng gia đình chị Hương cũng gặp một số khó khăn như phát triển sản phẩm, vùng nguyên liệu và thiếu máy móc bảo quản sau thu hoạch.
“Chúng tôi rất mong Nhà nước, ngành nông nghiệp có chính sách hỗ trợ phát triển vùng nguyên liệu, hỗ trợ máy móc, kỹ thuật bảo quản và quảng bá sản phẩm. Như vậy, không chỉ chúng tôi mà nhiều bà con khác sẽ mạnh dạn làm theo” – chị Hương bày tỏ.
Ông Trần Văn Phương – Chủ tịch Hội Nông dân xã Nam Hoà, tỉnh Thái Nguyên mới nhận định: Mô hình trồng măng lục trúc kết hợp cây dược liệu của chị Hương là điển hình tiêu biểu cho xu hướng nông nghiệp hữu cơ, bền vững.
Với cách làm bài bản, có định hướng rõ ràng, lấy ngắn nuôi dài, vừa phát triển kinh tế, vừa bảo tồn nguồn gen quý, mô hình này rất có tiềm năng và cần được nhân rộng trong và ngoài tỉnh.
Mô hình này cho thấy hiệu quả kinh tế rõ rệt, mở ra cơ hội thoát nghèo cho nhiều bà con, nhất là địa phương có nhiều bà con đồng bào dân tộc thiểu số như xã Nam Hoà”,
Theo Báo Dân Việt
